Okula uyum süreci yeni bir ritim ile tanışma sürecidir. Okul için, biricik özellikleriyle gelen çocuk, keşfedilmesi gereken yeni bir aile üyesidir. Çocuk ve ebeveynler için ise okul yepyeni bir sistemdir. Taraflar bireysel planlanmış oryantasyon sürecinde birbirini tanıyacak ve ortak ritimlerini bulmaya çalışacaklardır. Oryantasyon sadece çocuğun değil, aynı zamanda ebeveynin de sürecidir ve yeni bir düzene girmek aile sistemini tümden etkileyebilecektir. Aile ve okul sistemleri birbirlerinden etkilenecek ve birbirlerini değiştireceklerdir.
Çocuğun bakım vereninden ayrılması kaygı da içeren bir bireyselleşme sürecidir. Bu nedenle okulun güvenli bir yer olduğunu kavrayabilmesi için çocuğa zaman verirken bir yandan da okula aidiyet duygusunu inşa etmek uyum sürecini destekleyecektir. Çocuğun okulu kendine ait güvenli bir alan olarak algılaması sosyal-duygusal, bilişsel ve psikomotor becerilerin gelişebilmesi için gereklidir.
Öğretmenler okula uyum sürecinde ortak ritmi ararken karşılaşabilecekleri duygusal ve davranışsal tepkileri tahmin edebilmekte ve yönetebilmektedir. Ebeveynlerin ise uyum sürecinde öğretmen ile iş birliği içerisinde hareket etmesi çok değerlidir. Çocuğun ebeveyninden ayrışıp bireyselleşmesi süreci anne ve baba için de duygusal bir dönem haline gelebilmektedir. Çocuk kaygı, korku, merak, heyecan hissederken ebeveynlerin de bu duyguları hem çocukları hem kendileri adına paylaştıkları görülebilir. Bu noktada oryantasyon süreci hem ebeveynlerin hem de çocuğun duygularının anlaşıldığı, paylaşıldığı bir süreç olacaktır.
Planlanan oryantasyon süreci çocuğun bireysel özelliklerini keşfetmeye ve öğretmeni ile sosyal bir ilişki kurabilmesine odaklanmalıdır. Oryantasyon sürecindeki basamaklar, okulun, çocuğun kendini güvende hissettiği bir yaşam alanı haline gelmesini hedefler. İlk olarak öğretmen ile kurulan olumlu ve güvenli ilişki, okul uyumunu ve akran ilişkilerini de olumlu yönde etkileyecektir. Öğretmeniyle kurduğu ilişkinin devamında akranlarıyla ikili oyunlar ve grup etkinliklerinin başlaması çocuğun sistemde yerini aldığını, ritmin yakalandığını gösterecektir. Her duygunun mümkün olduğu ve muhtemelen de yaşandığı uyum süreci tamamlandığında, okul ve aile sistemleri yakaladıkları ritimlerinde keyifle dans etmeye başlar. Çocuk artık kendini mutlu ve güvende hissettiği, eğlendiği bir büyüme alanına sahiptir.
Mutlu adımlarını atmaya başlamıştır.
Elif BAYRAKTAR
MİA Emirgan – Okul Psikoloğu
